بررسی تناوب گندم سرداری با آفتابگردان روغنی، نخود و آیش در شرایط دیم

به منظور تعیین مناسب ترین تناوب زراعی برای دیم زارهای استان آذربایجان غربی، آزمایشی از سال 1370 لغایت 1375 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی حیدرلو ارومیه با استفاده از طرح آماری بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. محل اجرای تحقیق دارای بافت خاکی با مشخصات 42.4% رس، 48.2% سیلت، 9.4% شن، مقدار کربن آلی 0.88%، فسفر و پتاسیم قابل جذب به ترتیب 8.4ppm و 350ppm و pH=7.9 بود. تناوب های زراعی مورد نظر، تناوب های مرسوم و متداول در منطقه بود که به صورت آفتابگردان روغنی دیم- گندم سرداری، نخود- گندم سرداری و آیش- گندم سرداری انتخاب شدند. نتایج به دست آمده از تجزیه مرکب داده های سه دوره از اجرای طرح نشان داد که بین تناوب های به کار رفته اختلاف معنی داری وجود ندارد. میانگین تولید گندم در تناوب با نخود 1.83، با آفتابگردان روغنی 1.78 و با آیش 1.82 تن در هکتار بود. اثر سال در سطح 1% معنی دار بود به طوری که بیشترین عملکرد در سال اول با متوسط 2.02 تن در هکتار و کمترین مقدار در سال دوم با متوسط 1.65 تن در هکتار به دست آمد. تجزیه مرکب برای اجزا متشکله عملکرد شامل طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن هزاردانه و شاخص برداشت انجام و نتایج نشان داد که هیچگونه اختلاف معنی داری در بین تناوب های مورد مطالعه وجود ندارد هر چند که اثرات سال در همه آن ها معنی دار بود.