بررسی پیشرفت زمانی بلایت فوزاریومی سنبله گندم در گلخانه با استفاده از مدل های اپیدمیولوژیکی

نویسندگان

چکیده

مطالعه روند توسعه بیماری بلایت فوزاریومی سنبله (Fusarium Head Blight: FHB) در ارقام گندم فلات، تجن، زاگرس، میلان، فرونتانا، سومای تری و لاین مقاوم SHA3// SERI// NANJING 833// Lira با استفاده از مدل های اپیدمیولوژیکی تک مولکولی، لوجستیک، گومپرتز، لوگ- لوجستیک و ویبول در شرایط گلخانه مورد ارزیابی قرار گرفت. در رقم فلات بین ضرایب تبیین (R2) مدل های مختلف تفاوت قابل ملاحظه ای دیده نشد و تمامی مدل های مورد استفاده کارآیی بالایی (R2>0.95) را در پیش بینی روند توسعه بیماری داشتند. در رقم تجن نیز میزان R2 مدل های مختلف به هم نزدیک بود و با آزمون t تفاوت معنی داری بین آن ها وجود نداشت، لذا تمامی این مدل ها کارآیی مشابهی را در توصیف روند پیشرفت بیماری در این رقم نشان دادند. در رقم زاگرس مدل تک مولکولی با داشتن بالاترین R2 و کمترین (R2=0.9834, MSe = 0.00011) MSe بیشترین کارآیی را در توصیف بیماری داشت. در رقم میلان مدل تک مولکولی (R2 = 0.9741, MSe = 0.00035) ویبول (R2 = 0.9744, MSe = 0.00045) (C = 2) بر سایرین برتری داشتند. در رقم فرونتانا مدل ویبول (C = 2) با داشتن R2 بالاتر و MSe کمتر، از سایرین برتر بود (R2 = 0.9918, MSe = 0.000076). در لاین مقاوم نیز مدل ویبول(R2 =0.9901, MSe =0.000089) (C = 2) نکویی برازش بیشتری نسبت به بقیه مدل ها داشت. در رقم سومای تری علیرغم فراهم بودن مایه اولیه و شرایط محیطی مساعد، پیشرفت بیماری ملاحظه نشد و علائم بیماری تنها به لکه های آبسوخته اولیه محدود گردید؛ لذا نمی توان هیچ یک از مدل های مذکور را برای پیش بینی روند توسعه بیماری در این رقم به کار برد. در این تحقیق علاوه بر تعیین روند توسعه بیماری در طی زمان، تک چرخه ای و یا چند چرخه ای بودن بیماری نیز در رقم حساس فلات بررسی شد. نتایج آزمایش ها نشان داد که اسپورهای تولید شده بر روی سنبله های آلوده قادر به آلوده سازی مجدد سنبله های سالم در همان گروه نیستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Temporal analysis of wheat fusarium head blight progress in greenhouse using epidemiological models

نویسندگان [English]

  • S. Mirzaei
  • A. Ali Zadeh
  • N. Safaee
چکیده [English]

Progression of Fusarium head blight on six wheat cultivar Falat, Tajan, Zagross, Millan, Frontana, Sumai#3 and one resistant line ( SHA3/ SERI/NANJING 833//Lira) was evaluated by various epidemiological models including Monomolecular, Logistic, Gompertz, Log-Logistic and Weibull, under controlled conditions in the greenhouse. In Falat and Tajan cultivars, there was no difference between various models' coefficient of determination (R2), and efficiency for all of them were the same. For Zagross, Monomolecular model with highest R2 and lowest MSe (R2=0.9834, MSe=0.00011), and in Millan, Monomolecular (R2=0.9741, MSe=0.00035) and Weibull models (c=2) (R2=0.9744, MSe=0.00045) were considered to be the best fitted models. In Frontana, Weibull model (c=2) with highest R2 and lowest MSe (R2=0.9918, MSe= 0.000076) was preferred to the others. For resistant line also the Weibull model (c=2) (R2=0.9901, MSe= 0.000089) was accepted as the best fitted model. Sumai#3 cultivar showed little infection and naturally, none of these models were fitted to its data. The nature of monocyclic or polycyclic of the disease was also studied in the present investigation in Falat cultivar. The results showed that spores produced on inoculated spikes could not infect intact spikes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Wheat
  • Fusarium head blight
  • Fusarium graminearum
  • Epidemiology
  • monocyclic and polycyclic