بررسی صفات مرتبط با عملکرد دانه در گلرنگ با استفاده از تجزیه به عامل ها

نویسنده

چکیده

در این بررسی 56 ژنوتیپ گلرنگ در قالب طرح لاتیس مستطیل در سال 1380 در ایستگاه کشاورزی دیم سرارود کرمانشاه مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد بین ژنوتیپ ها برای صفت تعداد شاخه فرعی در سطح احتمال %5 و برای بقیه صفات بررسی شده در سطح احتمال %1 اختلاف معنی داری وجود دارد، یعنی بین ژنوتیپ ها برای صفات مورد مطالعه تنوع زیادی وجود دارد. تجزیه مسیر (Path analysis) نشان داد بیشترین اثر مستقیم مربوط به تعداد قوزه در بوته (0.557) بود. در تجزیه عامل ها، چهار عامل استخراج شد. بردار بار عامل های مربوط به سه ریشه مشخصه اول نشان داد که سه عامل اول %97.23 کل واریانس را توجیه می کند، که سهم عوامل اول و دوم و سوم به ترتیب %35.19 و %31.11 و %30.93 بود. عامل اول، عامل بهره وری (صفات عملکرد دانه و عملکرد روغن از بار عاملی مثبت بالا به ترتیب 0.96 و (0.95، عامل دوم، عامل مخزن (صفات تعداد شاخه فرعی، تعداد قوزه از بار عاملی مثبت بالا به ترتیب 0.939 و (0.847، عامل سوم، عامل سرمایه ثابت گیاه (صفات تعداد روز تا %50 گلدهی، تعداد روز تا رسیدن و ارتفاع بوته بار عاملی مثبت بالایی به ترتیب 0.68، 0.89 و (0.97 نام گذاری شد. تجزیه خوشه ای ژنوتیپ ها را به چهار گروه تقسیم کرد. گروه سوم با 17 ژنوتیپ دارای تعداد شاخه فرعی، تعداد قوزه در بوته، عملکرد دانه و روغن برتر از میانگین کل بودند. در نهایت با توجه به نتایج می توان شاخص های گزینش در شرایط دیم را عملکرد دانه در واحد بوته، تعداد قوزه در بوته، تعداد روز تا %50 گلدهی و تعداد روز تا رسیدن معرفی کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study on Traits Related to Seed Yield in Safflower by Factor Analysis

نویسنده [English]

  • H. Hatamzadeh
چکیده [English]

Study on genetic variation is an important feature in plant breeding. Knowledge on genetic variation of plant populations enables the breeders to select better methods for breeding of their materials. The present study was carried out in a lattice design in Sararood Dryland Research Station during 2001 to investigate variations of different traits in 56 genotypes of safflower. Analysis of variance on different traits showed significant differences among genotypes for number of sub branches at 5% probability level, and at 1% level for other traits indicating genetic variations for different traits in genotypes. Path analysis revealed that the most direct effects were those of the number of heads per plant (0.557). Factor analysis extracted four factors. Factor loading of first three eigen values showed that first three factors explained 97.239%, sum of variance. Rates of first, second and third factors were 35.195%, 31.114/% and 30.193%, respectively. The first, second and third factors were named productivity factor (seed yield and oil yield), sink factor (number of sub branch and number of heads per plant) and fixed capital factor (number of days to 50% flowering, number of days to maturity and plant height), respectively. Cluster analysis divided genotypes into four groups. Group three with 17 genotypes that they had higher number of sub branches, number of head per plant, seed yield and oil yield than general mean. In general, selection indices under rain fed conditions were introduced as seed yield, number of head per plant, number of sub branches, number of days to 50% flowering, number of days to maturity and plant height

کلیدواژه‌ها [English]

  • safflower
  • genotypes
  • yield
  • factor analysis
  • rain fed