ارزیابی تحمل به خشکی در هیبریدهای ذرت دانه ای با استفاده از شاخص های تحمل به تنش خشکی

نویسندگان

چکیده

به منظور بررسی واکنش پانزده هیبرید ذرت به سطوح مختلف تنش و ارزیابی شاخص های تحمل به خشکی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 1385 در ایستگاه تحقیقات زراعی قراخیل قائمشهر اجرا شد. سطوح مختلف تنش در کرت اصلی و هیبریدهای ذرت در کرت فرعی قرار داده شدند. شش شاخص تحمل به خشکی برای صفات عملکرد در هکتار محاسبه شد. در شرایط نرمال، تنش ملایم و تنش شدید هیبرید OSGT14 به ترتیب با عملکرد 9.445، 9.270، 8.352 تن در هکتار و در شرایط تنش خیلی شدید هیبرید SPGT12 با عملکرد 7.455 تن در هکتار دارای بیشترین عملکرد بودند. شاخص های MP، GMP، Harm و STI که دارای بیشترین همبستگی با عملکرد در شرایط نرمال و سطوح مختلف تنش بودند به عنوان شاخص های برتر معرفی شدند. پس از رسم نمودار بای پلات، هیبریدهای OSGT14، KSC 710GT و KSC-mog84-062 در منطقه A واقع شدند و به عنوان ارقام متحمل به خشکی و مناسب در شرایط نرمال و هیبریدهای BGT10، KSC708GT، BGT15 و KSC712GT در منطقه D واقع شدند و به عنوان ارقام حساس به خشکی شناسایی شدند. تجزیه خوشه ای به کمک شاخص ها در شرایط تنش ملایم و شدید، ارقام را به پنج گروه و در تنش خیلی شدید، ارقا را به شش گروه تقسیم بندی کرد. شاخص های MP، GMP، Harm و STI که مقادیر بالای آن ها نشان دهنده تحمل به تنش است. هیبریدهای OSGT14 و KSC710GT را به عنوان ارقام متحمل و BGT15 و KSC708GT را به عنوان ارقام حساس به خشکی مشخص کردند. از طرفی شاخص های TOL و SSI هیبریدهای KSC700 و KSC720 را متحمل ترین و KSC712GT و BGT10 را حساس ترین هیبریدها نسبت به تنش خشکی نشان دادند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of Drought Tolerance in Grain Maize Hybrids Using Drought Tolerance Indices

نویسندگان [English]

  • R. Choukan
  • A. Heidari
  • A. Mohammadi
  • M. H. Haddadi
چکیده [English]

In order to study the reaction of fifteen maize hybrids to different levels of drought stress, and evaluate drought tolerance indices, an experiment was conducted in split plot arrangement using randomized compelet block design with four replications in Gharakhil(Ghaemshahr) Agricultural Station, in 2006. The main plots consisted of drought stress levels and sub-plots included maize hybrids. Six drought tolerance indices were calculated for grain yield. Under normal, mild and severe stress conditions, hybrid OSGT14 produced 9.445, 9.270 and 8.352 tha-1, respectively, while under most severe stress, hybred SPGT12 produced the highest grain yield(7.455 tha-1). Based on the highest correlation observed between grain yield and different indices, MP, GMP, Harm and STI, were suitable indices. Biplot analysis determined hybrids OSGT14, KSC710GT and
KSC-mog 84- 062, in group A, as tolerant hybrids and suitable for normal and stress conditions, and hybrids BGT10, KSC 708 GT, BGT15 and KSC712GT as susceptible hybrids. Cluster analysis based on different indices, divided hybrids under mild and severe stress conditions, into five, and under most severe stress into six groups. Indices MP, GMP, Harm and STI, identified hybrids OSGT14 and KSC710GT as tolerant, and BGT15 and KSC708GT as susceptible hybrids to drought stress, while, indices TOL and SSI showed KSC 720 and KSC700 as tolerant and KSC712GT and BGT10 as susceptible hybrids to drought stress.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Maize
  • Drought Stress
  • tolerance indices
  • hybride