برآورد پارامترهای ژنتیکی برای صفات موثر در زودرسی در پنبه با استفاده از تلاقی های دای آلل

نویسندگان

چکیده

به منظور بررسی نحوه توارث صفات مرفولوژیکی موثر زودرسی و ارتباط آن ها با عملکرد، شش ژنوتیپ پنبه در قالب طرح تلاقی های دای آلل یک طرفه در سال 1382 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی داراب با یکدیگر تلاقی داده شدند. پانزده نتاج F1 به همراه شش والد در سال بعد در طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفتند. بر اساس نتایج بدست آمده اختلاف تیمارهای مورد بررسی از نظر تعداد روز تا ظهور اولین غنچه، ارتفاع بوته، شاخص متوسط بلوغ، زودرسی و عملکرد وش معنی دار بود. تجزیه ترکیب پذیری با استفاده از روش 2 مدل 1 گریفینگ نشان داد که قابلیت ترکیب پذیری عمومی (GCA) برای تمامی صفات مورد بررسی معنی دار بود در حالی که قالبیت ترکیب پذیری خصوصی (SCA) فقط برای عملکرد معنی دار شد. نسبت (GCA/SCA) برای تمامی صفات به جز عملکرد وش معنی دار بود، بنابراین می توان تنیجه گرفت که سهم واریانس غیرافزایشی ژن ها در کنترل عملکرد وش بیشتر است. برآورد پارامترهای ژنتیکی، شاخص های آماری و تجزیه گرافیکی با استفاده از تجزیه دای آلل به روش جینکز و هیمن نشان داد که صفات عملکرد وش و زودرسی توسط اثر فوق غالبیت ژن ها کنترل می شوند، در حالی که کنترل ژنتیکی ارتفاع بوته، تاریخ اولین غنچه و شاخص متوسط بلوغ از نوع غالبیت نسبی بود. وراثت پذیری عمومی تمامی صفات نسبتا بالا برآورد شد. وراثت پذیری خصوصی همه صفات به جز عملکرد نیز بالا بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Estimation of Genetic Parameters for Traits Effective on Earliness in Cotton Using Diallel Crosses

نویسندگان [English]

  • M. Fathi Saadabadi
  • S. Tahmasebi
چکیده [English]

To study inheritance of morphological traits associated with earliness and their relationship with yield, six genotypes of cotton were studied in a half diallel cross in 2003 in Darab. Fifteen F1 and six parents were evaluated in a complete block design with three replications. The results showed that differences among treatments were significant for seed cotton yield, earliness, plant height, date of first squire and mean maturity data. General and specific combining ability (GCA and SCA) effects were estimated by the method 2 of the Griffing’s model I. Mean square of general combining ability (GCA) was significant for all studied traits. Specific combining ability (SCA) was significant only for yield. GCA/SCA ratio was significant for all studied traits except for yield. Determination of genetic parameters, statistical indices and graphical analysis by Jinks–Hayman method showed that gene actions for yield and earliness were over-dominance, while plant height, days to first squire and mean maturity data showed partial dominance. All of the traits had high board sense heritability. Narrow sense heritability was also high for all traits except yield.

کلیدواژه‌ها [English]

  • cotton
  • earliness
  • Diallel cross
  • genetic parameters