تاثیر آلودگی به سپتوریوز برگ (.Septoria tritici Rob. ex Desm) در مراحل مختلف رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گندم در گرگان

نویسندگان

چکیده

بیماری سپتوریوز برگ گندم (Septoria tritici Rob. ex Desm.) یکی از مهم ترین بیماری های گندم به شمار می رود که سالیانه خسارات فراوانی را به محصول گندم وارد می سازد. با توجه به اهمیت این بیماری در استان گلستان و به منظور تعیین میزان کاهش محصول ناشی از این بیماری و تاثیر آلودگی بیماری در مراحل مختلف رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گندم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار به مدت دو سال زراعی (1384-1382) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان (عراقی محله) به اجرا درآمد. در این تحقیق مایه زنی مصنوعی در زمان های مختلف رشد (مراحل پنجه زنی، تشکیل اولین گره ساقه، ظهور برگ پرچم و ظهور کامل سنبله ها)، سطوح مختلف یک فاکتور و ارقام تجن، زاگرس و کوهدشت سطوح فاکتور دیگر را تشکیل دادند. یک تیمار بدون آلودگی و کنترل شده با قارچکش به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. در زمان برداشت عملکرد دانه و اجزای آن شامل تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه اندازه گیری شد. تجزیه آماری بر روی داده های به دست آمده انجام و میزان کاهش محصول هر رقم در زمان های مختلف آلودگی تعیین شد. بر اساس نتایج به دست آمده، اثر زمان های مختلف آلودگی روی عملکرد دانه، وزن هزار دانه و تعداد دانه در سنبله معنی دار بود ولی روی تعداد سنبله در مترمربع معنی دار نبود. نتایج این بررسی نشان داد که میزان کاهش محصول در اثر این بیماری روی ارقام مختلف و در زمان های مختلف آلودگی متفاوت بود، به طوری که بیماری بسته به نوع رقم، مرحله آلودگی و شدت آن توانست باعث کاهش 9.17 تا 28.95 درصد محصول شود. آلودگی در مرحله پنجه زنی بیشترین کاهش محصول و آلودگی در مرحله ظهور سنبله کمترین کاهش محصول را داشت. این بیماری روی ارقام تجن، زاگرس و کوهدشت روزانه به ترتیب باعث 0.24, 0.30 و 0.25 درصد و در کل باعث 26.74, 28.95 و 24.69 درصد کاهش محصول شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effects of Infection with Septoria Leaf Blotch (Septoria tritici Rob ex Desm.) at Different Growth Stages on Yield and Yield Components of Wheat Cultivars in Gorgan

نویسندگان [English]

  • S. Kia
  • M. Torabi
چکیده [English]

Septoria leaf blotch of wheat (Septoria tritici) is one of the most important diseases of wheat in the world. To detemine yield reduction caused by this disease and the effects of infection in different growth stages on yield and yield components in three wheat cultivars, a field experiment for two years (2003-2004) was carried out using a factorial design in form RCBD with four replications. Artifical inoculation at different growth stages including tillering, stem elongation, flag leaf opening and ear emergence were levels of a factor and cultivars Tajan, Zagros and Kouhdasht were levels of other factor. A treatment without infection was considered as check. Grain yield, number of ears per squar meter ,number of kernels per ear and 1000 kernels weight were measured. The results showed that the effects of different stages of infection on grain yield, 1000 kernels weight and number of kernels per ear was significant, but on number of ears per square meter was not . The extent of yield reduction differed on wheat cultivar and infection at different stage. In this experiment, yield reduction were recorded from 9.07 to 28.95 percent .Daily yield reductions in cultivars Tajan ,Zagros and Kouhdasht assessed 0.30, 0.24 and 0.25 percent and total yield reductions were 28.95, 26.67 and 24.69 percent, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Wheat
  • septoria leaf blotch
  • Yield reduction
  • infection time