عکس العمل هیبریدهای ذرت (.Zea mays L) و لاین های والدی آن ها به خشکی با استفاده از شاخص های مختلف تحمل به تنش

نویسندگان

چکیده

به منظور بررسی شاخص های تحمل به تنش خشکی در ژنوتیپ های مختلف ذرت، آزمایشی به مدت دو سال (76-1375) در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج به اجرا درآمد. قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار بود که سه هیبرید تجارتی دیررس به نام های SC704,SC711و SC704M همراه با لاین های والدی مربوطه به نام های B‏73، B84×B73 MO17, وL105 در چهار رژیم آبیاری شامل آبیاری به شکل عادی (بدون تنش)، قطع دو دور آبیاری در مراحل رویشی (7-6 برگی)، گلدهی (تنش دوره گلدهی) و پر شدن دانه (تنش دوره پرشدن دانه) مورد مطالعه قرار گرفتند. خاک مزرعه از نوع لوم رسی با اسیدیته 7.9 بود. از میان چهار شاخص محاسبه شده به نام های شاخص بهره وری متوسط (MP)، شاخص تحمل (TOLI)، شاخص حساسیت به تنش (SSI) و شاخص تحمل به تنش (STI)، شاخص اخیر از مزایای بیشتری جهت گزینش ارقام مطلوب در شرایط تنش و بدون تنش برخوردار بود. همچنین از میان ژنوتیپ های مورد آزمون، هیبرید SC704 با پتانسیل عملکرد بالا،‌ بیشتر مناسب شرایط بدون تنش و هیبرید SC704M بیشتر مناسب شرایط تنش بود. تغییر شرایط محیطی بر هیبرید اخیر تأثیر کمتری نسبت به SC704 داشت. هیبریدSC711 وضعیت بینابینی دو هیبرید دیگر در آزمایش راداشت. به جز لاین والدی B84×B73 که عملکرد بالایی داشت، لاین متحمل به تنش در این آزمایش MO17 تشخیص داده شد. همبستگی میان هیبریدها و لاین های والدی در شرایط عادی منفی و ضعیف بود که با تغییر شرایط به حالت تنش، همبستگی ها مثبت و قوی تر شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Response of corn (zea mays l.) Hybrids and their parental lines to drought using different stress tolerance indices

نویسندگان [English]

  • A. Moghaddam
  • M.H. Hadizadeh
چکیده [English]

A Field experiment was conducted to study drought tolerance indices in corn genotypes for two years (1996 and 1997) at Seed and Plant Improvement Institute Experimental Station, Karaj, Iran. Three hybrids (SC704, SC711, and SC704M) and four parent lines (B73, B73 x R84, M017 and L105) with four stress treatments (without stress, stress at vegetative period, at an thesis period, and during kernel filling period) were studied in RCB design with three replications. Among four estimated indices, i.e. mean productivity (MP), tolerance index (TOLl), stress susceptibility index (SSI), and stress tolerance index (STI), the last index was more efficient than other indices in selection ,of genotypes under stress and non-stressed conditions. Among the genotypes, hybrid SC704 was more suitable for non-stressed conditions because of its high yield potential and hybrid SC704M was more adapted to stress condition. Hybrid SC711 showed the average performance of "other -two hybrids. Except parent B73 x B84, with high potential yield, the most tolerant line in this study was M017. Correlation between hybrids and their parents for yield and tolerance indices under optimum condition, were negative and weak, however, under stress conditions, there were positive and stronger correlations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Corn
  • drough stress
  • 3-D plot
  • three-way cross (TWC)
  • Correlation