ارزیابی تحمل خشکی لاین های نخود (.Cicer arietinum L) با استفاده از خصوصیات زراعی و فیزیولوژیک

نویسندگان

چکیده

به منظور بررسی واکنش لاین های نخود به تنش خشکی در مرحله جوانه زنی و مراحل بعدی رشد، تعداد 17 لاین در شرایط کنترل شده در چهار سطح پتانسیل آب، و در مزرعه در دو شرایط محدود و مطلوب رطوبتی مورد مقایسه قرار گرفتند. خصوصیات فیزیولوژیک پتانسیل آب برگ، آب نسبی از دست رفته برگ و مقدار کلروفیل برگ در دو مرحله گلدهی و غلاف دهی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که در شرایط کنترل شده با کاهش پتانسیل آب (از سطح شاهد تا 1.2- مگاپاسکال)، کلیه صفات مربوط به جوانه زنی به طور معنی داری کاهش یافتند. بیشترین شاخص تنش جوانه زنی (GSI) متعلق به دو لاین بیونیج و Flip95-48C بود. همبستگی مثبت و معنی داری بین GSI و حداکثر جوانه زنی مشاهده شد. در مزرعه نیز اعمال تنش در هر دو مرحله گلدهی و غلاف دهی موجب کاهش معنی دار در پتانسیل آب برگ شد، درحالی که کاهش معنی داری در مقدار کلروفیل مشاهده نشد. بر اساس شاخص تحمل تنش (STI)، لاین های 15-59-18 و Flip97-188C برتر بودند. در مرحله غلاف دهی لاین های فوق همراه با لاین 31-60-12 بیشترین پتانسیل آب برگ را در شرایط محدودرطوبتی دارا بودند. در مرحله گلدهی، لاین Flip89-50C و در مرحله غلاف دهی دو لاین برتر از نظر STI همراه با لاین های Flip93-166C و Flip95-42C کمترین آب از دست رفته برگ را داشتند. در هر دو شرایط و در دو مرحله بیشترین میزان کلروفیل به لاین Flip94-111C تعلق داشت. در شرایط محدودرطوبتی و هر دو مرحله رشد گیاه، پتانسیل آب برگ با آب از دست رفته همبستگی منفی و معنی دار داشت. بر اساس نتایج آزمایش، تحمل خشکی با بالا بودن محتوای آب برگ مرتبط بود. نتایج رگرسیون مرحله ای نشان داد که در شرایط مطلوب عملکرد بیولوژیک و در شرایط محدود درصدپوکی غلاف و وزن دانه، همراه با تعداد غلاف در بوته دارای بیشترین تاثیر بر عملکرد تک بوته بودند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

EVALUATION OF DROUGHT TOLERANCE OF CHICKPEA (CICER ARIETINUM L.) LINES USING AGRO-PHYSIOLOGIC CHARACTERISTICS

نویسندگان [English]

  • JAMSHIDI MOGHADAM M
  • PAKNIAT H
  • FARSHADFAR E.A
چکیده [English]

To evaluate of the reactions of chickpea lines to drought stress during seed germination and later growth stages, 17 lines were studied under controlled conditions at four water potential levels and in field at optimum and water-limited conditions. Physiologic characteristics including leaf water potential ( Y w), leaf relative water loss (RWL), and chlorophyll content (Chl) at flowering and pod filling stages were measured. The results showed that with decrease of water potential (0 to -1.2 Mpa), all characteristics of germination were significantly decreased. The highest germination stress index (GSI) was related to the lines Bivanij and Flip < sub>95-48C. Positive and significant correlation was observed between maximum germination (Gmax) and GSI. In field, drought stress reduced Y w in the both growth stages. Significantly reduction for Chl was not observed. Based on stress tolerance index (STI), lines 18-59-15 and Flip < sub>97-188C were superior to the other lines. In pod filling stage, the highest Y w was related to these two lines as well as line 12-60-31 under stress condition. In flowering stage, Flip < sub>89-50C, and in pod filling stage two above mentioned lines with the highest STI, as well as lines Flip93-166C and Flip < sub>95-42C had the lowest RWL. In the both growth stages, and both conditions, the highest Chl belonged to Flip94-111C. Under water-limited condition, Y w had negative and significant correlation with RWL in the both growth stages. Based on the obtained results, drought tolerance was related to high leaf water contents. The results of stepwise regression showed that biological yield in optimum condition unfilled pod percent and grain weight in stress condition, as well as number of pods per plant had the highest effect on yield.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Chickpea
  • GERMINATION STRESS
  • drought tolerance
  • Physiologic characteristics