ارزیابی مقاومت تعدادی ارقام تجاری و لاین های امید بخش گندم نسبت به بیماری سیاهک برگیUrocystis agropyri (Preuss) Schroter ، در خوزستان

نویسندگان

چکیده

در سال های اخیر بیماری سیاهک برگی گندم با عامل Urocystis agropyri در برخی مزارع استان خوزستان گسترش یافته و خسارت قابل توجهی به گندم وارد کرده است، به طوری که آلودگی در این مزارع تا 45 درصد برآورد گردید. مهم ترین و اقتصادی ترین روش مبارزه با این بیماری، استفاده از ارقام مقاوم است. این آزمایش در دو سال زراعی 84-1382 به منظور تعیین مقاومت ارقام تجاری و امید بخش گندم اجرا شد. بدین منظور 186 رقم و لاین شامل ارقام تجاری، امید بخش گندم نان و دوروم مورد بررسی قرار گرفتند. ده گرم بذر هر رقم پس از تیمار با 0.1 گرم اسپور سیاهک برگی در دو خط یک متری کاشته شدند. آزمایش در سال زراعی 83-1382 در یک تکرار و در سال زراعی 84-1383 در دو تکرار کاشته شد تا بر اساس میانگین درصد آلودگی، عکس العمل ارقام ارزیابی شود. ظهور بیماری با فنولوژی گیاه ارتباط داشت و بیماری در اواخر ساقه رفتن ظاهر شد. ارزیابی و گروه بندی ارقام براساس میانگین دو سال انجام شد. نتایج نشان داد که از بین 186 رقم و لاین، 22 رقم خیلی حساس (با 20.61 الی 52.45 درصد بوته آلوده)، 33 رقم حساس (با 10.41 الی 19.05 درصد بوته آلوده)، 25 رقم نیمه حساس (با 5.21 الی 9.67 درصد بوته آلوده)، 18 رقم نیمه مقاوم (با 2.36 الی 4.94 درصد بوته آلوده)، 36 رقم مقاوم (با کمتر از 2 درصد بوته آلوده) و 52 رقم مصون یا ایمن بدون هیچ گونه آلودگی بودند. تمام ارقام خیلی حساس، حساس، نیمه حساس و نیمه مقاوم جزء ارقام گندم نان بودند. از 80 رقم و لاین دوروم مورد بررسی 50 رقم و لاین نسبت به این بیماری مصون و 30 رقم و لاین مقاوم ارزیابی شدند و تنها دو رقم گندم نان فاقد آلودگی بودند. منابع مقاومت به دست آمده، می تواند برای کنترل بیماری در استان خوزستان مورد استفاده قرار گیرند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of some Wheat Commercial Cultivars and Advanced Lines for Resistance to Flag Smut, Urocystis agropyri (Preuss) Schroter, in Khuzestan

نویسندگان [English]

  • S. T. Dadrezaie
  • M. Torabi
  • G. Lotfali Aeineh
  • R. Eslahi
چکیده [English]

  Flag smut of wheat (Urocystis agropyri) has been recently developed in some fields in Khuzestan province and causes sever damages on wheat. Infection was estimated up to 45% in these fields. The most important and economical control method is use of resistant cultivars. This experiment was conducted to evaluate some commercial and promising wheat cultivars and lines for resistance to disease. For this, 186 commercial and promising bread and durum wheat cultivars and lines, after artificially infection with smut spores, were sown in disease nursery. Each cultivar was planted in two rows with one meter length. This experiment was conducted in 2003-2004 with one replication and in 2004-2005 with two replications and on the basis of average of infected Plants, reactions were evaluated. The results of two years showed that among 186 cultivars and lines, 22 were very susceptible with infection between 20.61 to 52.45 percent, 33 were susceptible with infection range from 10.41 to 19.05 percent, 25 were moderately susceptible with 5.21 to 9.67 infection percent, 18 were moderately resistant with infection percent between 2.36 to 4.49, 36 were resistant with infection less than 2 percent and 52 were immune. The majority of bread wheat genotypes were very susceptible, susceptible, moderately susceptible or moderately resistant.Form 80 evaluated durum lines and cultivars, 50 lines and cultivars were immune and 30 were resistant to the disease, and only two bread wheat cultivars were immune.   

کلیدواژه‌ها [English]

  • Wheat
  • flag smut
  • Artificial inoculation
  • resistance of cultivars