واکنش تعدادی از ژنوتیپ های نخود نسبت به عامل بیماری پوسیدگی سیاه ریشه در استان فارس

نویسندگان

چکیده

در استان فارس بیماری پوسیدگی سیاه ریشه نخود از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با توجه به خاکزاد بودن عامل بیماری استفاده از ارقام متحمل و یا مقاوم مناسب ترین روش مبارزه است. طی سه سال بررسی (1377 تا 1380)، واکنش 126 ژنوتیپ نخود موجود در بانک ژن و نمونه های جمع آوری شده از استان نسبت به قارچ Fusarium solani عامل بیماری در گلخانه و مزرعه مورد بررسی قرار گرفت.در آزمایش های گلخانه ای ژنوتیپ ها به همراه چهار رقم حساس به نام های پارس،هنر، هاشم و نمونه ای از سپیدان، درون گلدان هایی که خاک آن قبلا به طور مصنوعی آلوده شده بود کاشته شدند. برای هر ژنوتیپ چهار گلدان در نظر گرفته شد. در این آزمایش کلیه ژنوتیپ ها حساس تشخیص داده شدند. به منظور بررسی امکان وجود تحمل بین ژنوتیپ ها در شرایط مزرعه (Field tolerance)، قطعه زمین هایی با آلودگی یکنواخت در دو منطقه فسا و زرقان انتخاب و هر ژنوتیپ در دو خط دو متری به فاصله60 سانتی متر از یکدیگر کاشته شدند. بین هر چهار تا نه ژنوتیپ یکی از ارقام حساس کاشته شد. از ژنوتیپ های کشت شده در فسا ژنوتیپ های شماره 25، 41، 50، 51، 72، 90، 101 و 125 و در منطقه زرقان ژنوتیپ های شماره 9، 10، 13، 14، 25، 50، 51، 62 ، 78 و 79 حالت تحمل از خود نشان دادند. در سال سوم واکنش کلیه ژنوتیپ های متحمل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی، در قطعه زمینی آلوده در منطقه زرقان مورد بررسی مجدد قرار گرفت. در این بررسی نیز کلیه ژنوتیپ ها حساس تشخیص داده شدند. این بررسی نشان داد که 126 ژنوتیپ موجود در بانک ژن و نمونه های جمع آوری شده از استان فارس حساس به قارچ F. solani عامل پوسیدگی سیاه ریشه نخود هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Reactions of some chickpea genotypes to black root rot pathogen in fars province

نویسندگان [English]

  • H. Safaie
  • B. Mansoori
چکیده [English]

Black root rot of chickpea (Cicer arietinum L.) is prevalent in Fars province of Iran. Using resistant or tolerant cultivars are the best measures of control. Three years studies were conducted to evaluate the reactions of 126 genotypes of chickpea from gene bank and 26 collections from the province to an isolate of Fusarium solani. Results of the greenhouse studies, by planting seeds in the artificially infested soil, indicated that all the genotypes and collections were susceptible. To investigate the possibility of field tolerance among the genotypes, seeds were planted in two separate locations, Fasa and Zarghan, as augmented design in double rows, 2 m long 60 cm distant, in a field naturally infested with F. solani. Genotypes no. 25, 41, 50, 51, 72, 90, 101 and 125 in Fasa and 9, 10, 13, 14, 25, 50, 51, 62, 78, and 79 in Zarghan were assessed as tolerant genotypes. In the third year, the reactions of these genotypes were revaluated in a naturally infested field in Zarghan where all the genotypes showed susceptible reactions. It is therefore concluded that 126 gene bank genotypes and 26 local collections were all susceptible to F. solani the cause of black root rot, in the Fars province.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Chickpea
  • black root rot
  • reactions of genotypes