اثر عوامل زراعی بر عملکرد، اجزا عملکرد و درصد روغن دو ژنوتیپ بهاره کلزا در منطقه گنبد

نویسنده

چکیده

به منظور بررسی اثر عوامل زراعی بر عملکرد دانه و روغن، اجزای عملکرد و درصد روغن دو ژنوتیپ بهاره کلزا، آزمایشی به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب بلوک های کامل تصادفی، در چهار تکرار و به مدت دو سال زراعی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد اجرا شد. دو ژنوتیپ آپشن500 (Option 500) و توده بذری S-3 و سه میزان بذر 4، 6 و 8 کیلوگرم در هکتار به صورت فاکتوریل در کرت های اصلی و سه فاصله ردیف 12، 24 و 36 سانتی متر در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج تجزیه مرکب داده های دو ساله آزمایش نشان داد که بیشتر بودن طول دوره رویش اگر چه سبب افزایش وزن هزار دانه گیاه در سال اول نسبت به سال دوم آزمایش گردید، ولی به دلیل ارتفاع بوته بیشتر، خوابیدگی بیشتر بوته ها و کاهش تعداد غلاف در بوته و تعداد دانه در غلاف، عملکرد دانه و روغن در سال اول به طور معنی داری کمتر از سال دوم آزمایش بود. تعداد دانه در غلاف و وزن هزار دانه ژنوتیپ S-3 به طور معنی داری بیشتر از رقم آپشن500 بود. افزایش میزان بذر اگر چه باعث افزایش تعداد بوته در مترمربع گردید، ولی به دلیل افزایش خوابیدگی بوته ها و کاهش تعداد غلاف در بوته تاثیر معنی داری در عملکرد دانه نداشت. در سال اول آزمایش، توزیع بهتر بوته ها در فواصل ردیف کمتر سبب گردید تا به دلیل وجود شرایط مساعد جهت خوابیدگی بوته ها، عملکرد دانه با افزایش فاصله ردیف به طور معنی داری کاهش یابد. در نهایت ژنوتیپ آپشن 500 با میزان بذر 4 کیلوگرم در هکتار و فاصله ردیف 12 سانتی متر با 3856 و 1791 کیلوگرم در هکتار به ترتیب بیشترین عملکرد دانه و روغن را داشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effects of Agronomic Factors on Yield, Yield Components and Oil Percent of Two Spring Canola Genotypes in Gonbad Area

نویسنده [English]

  • A. Faraji
چکیده [English]

In order to study the effects of agronomical factors on grain and oil yield, yield components and oil percent of two canola spring genotypes, an experiment was conducted at Agricultural Research Station of Gonbad during 2002–2004.The experiment was a factorial split plot in a RCBD with four replications. Two genotypes (Option 500 and S-3) and three seed rates (4, 6 and 8 kgha-1) were arranged in a factorial form in main plots and three row spacings (12, 24 and 36 cm) were subplots. The results of combined analysis showed that although the greater duration of growth in the first year of experiment had the greater 1000-seed weight, but it decreased the seed yield and oil of the first year of experiment rather than the second year of experiment because of producing higher plants, more lodging and lower number of pod per plant and number of grain per pod. The number of seed per pod and 1000-seed weight in S-3 genotype were significantly more than those of Option 500 genotype. Increasing of seed rate increased the number of plant per square meter, but it had not any significant effect on grain yield because of more lodging and lower number of pod per plant. In the first year of experiment (with a prone condition for lodging), the better distribution of plants resulted in decreasing of seed yield with increasing of row spacing. Finally Option 500 genotype with 4 kg seed ha-1 and 12cm row spacing had the highest seed yield and oil (3856 and 1791 kgha-1, respectively).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Canola
  • genotype
  • Row spacing
  • Seed rate
  • seed yield