بررسی صفات کمی و کیفی ارقام جدید سورگوم علوفه ای در چین های مختلف

نویسندگان

چکیده

در این تحقیق هشت رقم سورگوم علوفه ای به نام های KFS1، KFS2، KFS3، Pacific BMR، Chopper، Nectar،Sweet jumbo و Speed feed با استفاده از طرح آماری بلوک های کامل تصادفی به منظور تعیین مناسب ترین آن ها از نظر عملکرد علوفه، در چهار تکرار به مدت دو سال (83-1382) در کرج مورد بررسی قرار گرفت. کود فسفات آمونیوم بر مبنای 115 کیلوگرم P2O5 و در مجموع 183 کیلوگرم در هکتار نیتروژن در چهار نوبت مصرف شد. از همه تیمارها دو چین علوفه برداشت شد. شش صفت شامل عملکرد علوفه تر، خشک، میزان پروتئین، ارتفاع بوته، قطر ساقه و تعداد پنجه در هر چین اندازه گیری گردید و برداشت از سطح 8/7 متر مربع به عمل آمد. داده های دو سال مورد تجزیه واریانس سالیانه و مرکب قرار گرفت و میانگین ها به روش دانکن مقایسه شدند. نتایج تجزیه واریانس ساده نشان داد بین چین ها در هر دو سال برای همه صفات بجز ارتفاع بوته اختلاف معنی دار وجود دارد. برای عملکرد علوفه تر، خشک، پروتئین و تعداد پنجه چین دوم و برای قطر ساقه چین اول برتر بود.نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد بین سال ها به جز برای عملکرد علوفه خشک و تعداد پنجه، ارقام و اثر متقابل سال × رقم به غیر از قطرساقه اختلاف معنی دار وجود دارد.مقایسه میانگین ها به روش دانکن نشان داد عملکرد علوفه تر با 5/150 تن در هکتار و عملکرد پروتئین با 80/2 تن در هکتار در سال اول، ارتفاع بوته با 9/196 سانتی متر و قطر ساقه با 48/15 میلی متر در سال دوم در گروه اول قرار گرفتند. بیشترین و کمترین علوفه تر را به ترتیب ارقام نکتار با 6/164 و KFS2 با 4/130 تن در هکتار تولید کردند. رقم سویت جامبو بیشترین علوفه خشک، پروتئین و تعداد پنجه را به ترتیب با 38/36 و 88/2 تن در هکتار و 61/3 عدد تولید کرد. بیشترین ارتفاع بوته با 4/214 سانتی متر به رقم اسپیدفید و قطر ساقه با 99/17 میلی متر به رقم KFS2 تعلق گرفت. رقم چاپر در چهار صفت علوفه خشک، پروتئین، ارتفاع بوته و تعداد پنجه به ترتیب با 41/32 و 58/2 تن در هکتار، 2/172 سانتی متر و 11/2 عدد کمترین تولید را به خود اختصاص داد و کمترین قطر ساقه با 61/11 میلی متر را رقم اسپیدفید تولید کرد. نکتار و سوئیت جامبو در این تحقیق، مناسب ترین رقم از نظر تولید علوفه تعیین شدند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of Quantitative and Qualitative Traits of New Forage Sorghum Cultivars at Different Cuttings

نویسندگان [English]

  • A. A. Fouman
  • M. R. Ghannadha
  • A. Hossainzadeh
  • A. M. Shakib
چکیده [English]

In this study eight forage sorghum cultivars KFS1, KFS2, KFS3, Pacific BMR, Chopper, Nectar, Sweet Jumbo and Speed feed were evaluated on a randomized complete block design in four replications at Karaj during 2003-2004 growing season to determine the most suitable cultivar with the highest forage yield. Ammonium phosphate on the base of P2O5 was applied at 115 Kgha-1 and a total amount of nitrogen 183 Kgha-1 at four times, was used. Six traits including green fodder, dry matter, protein yield, plant height, stem diameter and tiller number were measured in each cutting. Harvesting was conducted from 7.8 m2 area. Two years data were analysed in simple and combined analysis, and the means were compared with Duncan's multipl range test (DMRT) method. Analysis of variance showed significant differences between cuttings for all traits (except for plant height) in each year. The green fodder, dry matter, protein yield and tiller number at second cut and stem diameter at first cut ranked first in each year. Combined analysis of variance showed significant differences between years (except for dry matter and tiller number), cultivars and year cultivar interaction (except for stem diameter). The means comparison with DMRT showed, green fodder with 150.5 tha-1, protein yield with 2.80 tha-1 in the first year, plant height with 196.9 cm and stem diameter 15.48 mm in the second year ranked in first group. Nectar and KFS2 produced the highest and lowest green fodder with 164.6 and 130.4 tha-1, respectively. Sweet jumbo produced the highest dry matter (36.38 tha-1), protein yield (2.88 tha-1) and tiller number (3.61 tillers). The highest plant hieght with 214.4 cm and stem diameter with 17.99 mm were produced by Speed feed and KFS2 respectively. The lowest dry matter (32.41 tha-1), protein yield (2.58 tha-1), plant height (172.2 cm) and tiller number (2.11 tillers) were produced by chopper and the lowest stem diameter (11.61 mm) by Speed feed. Nectar and Sweet Jumbo cultivars were determined as the most suitable cultivars for forage production in this study.

کلیدواژه‌ها [English]

  • forage sorghum
  • hybrid variety
  • pure line variety
  • Tiller number