برآورد اثر ژن های کنترل کننده عملکرد وش و اجزا آن در پنبه های الیاف متوسط در شرایط بدون تنش و تنش شوری

نویسندگان

چکیده

چهار رقم پنبه در سال 1381 به صورت یک طرح دای آلل یک طرفه با یکدیگر تلاقی داده شدند و در سال 1382 والدین و نتاج F1 حاصل از آن ها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و دو منطقه ایستگاه تحقیقات پنبه کاشمر (مکان بدون تنش) و روستای سعدالدین کاشمر (مکان شور) کاشته شدند. تجزیه دای آلل برای صفات عملکرد وش، وزن قوزه، تعداد قوزه در بوته، درصد زودرسی و تعداد بوته بارده در واحد سطح بر مبنای روش 2 گریفینگ (مدل II) انجام شد. در محیط بدون تنش، واریانس ژنوتیپ ها فقط برای وزن قوزه در سطح احتمال 1% معنی دار و در محیط تنش برای صفات عملکرد وش و تعداد بوته بارده در واحد سطح در سطح احتمال1% معنی دار بود. اثر ترکیب پذیری عمومی وزن قوزه در محیط بدون تنش و صفات عملکرد وش و تعداد بوته در واحد سطح در محیط شور، در سطح احتمال 1% معنی دار شدند. اثر ترکیب پذیری خصوصی برای صفت وزن قوزه در محیط بدون تنش و صفت تعداد بوته در واحد سطح در محیط تنش در سطح احتمال 5% و برای عملکرد وش در محیط تنش در سطح احتمال 1% معنی دار بود. تجزیه دای آلل مرکب (تجزیه دای آلل روی داده های مرکب) نشان داد که در کنترل ژنتیکی هرسه صفت وزن قوزه، عملکرد وش و تعداد بوته بارده در واحد سطح، واریانس ژنتیکی افزایشی اهمیت نسبتا بیشتری داشت. مقدار وراثت پذیری عمومی برای همه صفات بالا بود. در شرایط بدون تنش، وزن قوزه، از وراثت پذیری خصوصی متوسط (6/18 درصد) برخوردار بود. در شرایط تنش، وراثت پذیری خصوصی عملکرد پایین (64/5 درصد) و در مورد تعداد بوته بارده در واحد سطح متوسط (38/19) بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Estimation of the Effects of Genes Controlling Seed Cotton Yield and Yield Components in Upland Cotton under Salinity and Normal Conditions

نویسندگان [English]

  • M. Taherian
  • M. Solouki
  • A. Rezaie
  • M. R. Ramazani Moghaddam
  • B. Siasar
چکیده [English]

In order to estimate heritability of seed yield and yield components in cotton, a diallele cross method was attempted. Ten genotypes including 6 F1 progenies and parents were grown in Kashmar Cotton Research Station (non-saline location) and Saadaldin region, 50 kilometers far from Kashmar (Saline location), in a randomized complete block design with three replications in 2003. Diallel analysis was done based on Griffing method II for seed cotton yield, boll seed cotton weight, percentage of earliness and the number of plants in plot. Results showed that the variance of genotypes was significant only for boll seed cotton weight in non stress environment and for seed cotton yield and number of plant per plot in stress condition. The effect of general combining ability of boll seed cotton weight was significant in non-stress environment. Seed cotton yield and plant number per plot, were significant in salinity condition.The effect of specific combining ability for boll seed cotton weight in non-stress environment and the plant number per plot in stress condition were significant. It was also significant for seed cotton yield in stress condition. Diallel analysis showed that both additive and non additive genes effect had a role in controlling the mentioned traits. Combining diallel analysis indicated that additive variance was important for boll seed cotton weight, seed cotton yield and the number of plant per plot. Broad sense heritability was high for all traits in both conditions, whereas narrow sense heritability varied from low to mediate in both conditions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • cotton
  • seed cotton yield
  • General and specific combining ability
  • gene action
  • Salinity