بررسی صفات کمی و کیفی ارقام پیاز و تعیین رابطه برخی از صفات با قابلیت انبارمانی

نویسنده

چکیده

به منظور شناخت و انتخاب ارقام پیاز ایرانی با صفات برتر کمی و کیفی از نظر عملکرد، ضخامت گردن، اندازه و شکل، تعداد لایه های فلس های گوشتی، عمر انباری، ماده خشک، مواد جامد محلول، سفتی بافت و تعیین رابطه برخی از صفات با قابلیت انبارمانی، این بررسی در سال های 79-1378 در کرج اجرا شد. آزمایش مزرعه ای جهت مقایسه ارقام پیاز (قرمز آذرشهر، سفید کاشان، سفید قم، طارم زنجان و درچه اصفهان) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. جهت تعیین عمر انباری ارقام مذکور طرحی به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در انبار کنترل نشده اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل زمان در هشت سطح و ارقام در پنج سطح بود، بدین صورت که در مدت چهار ماه و به فواصل 15 روز یک بار (هشت تاریخ زمانی) ضایعات انباری بر اساس درصد کاهش وزن، درصد جوانه زنی و پوسیدگی و تغییرات برخی از صفات از جمله ماده خشک، مواد جامد محلول و سفتی پیاز در طول مدت انبارداری اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که در آزمایش مزرعه ای، رقم سفید قم بیشترین عملکرد محصول را به میزان 82/60 تن در هکتار و رقم درچه اصفهان کمترین عملکرد رابه میزان 03/32 تن در هکتار در بین ارقام آزمایشی داشته اند. کمترین درصد کاهش وزن، درصد جوانه زنی و پوسیدگی را در طول مدت انبارداری رقم سفید قم به میزان به ترتیب 33/15 و 72/11 درصد داشت که با ارقام قرمز آذرشهر و درچه اصفهان تفاوت آماری معنی داری را نشان نمی داد. بیشترین میزان کاهش وزن را رقم طارم زنجانبه میزان 06/23 درصد و بیشترین درصد جوانه زنی و پوسیدگی را رقم سفید کاشان با 46/55 درصد نشان دادند. صفات کیفی ارقام پیاز نظیر ماده خشک و مواد جامد محلول، در طول دوره انبارداری افزایش ولی سفتی بافت کاهش داشت. بیشترین درصد مواد جامد محلول، ماده خشک و سفتی بافت را رقم سفید قم به میزان به ترتیب 81/9، 8/11 و 19/39 نیوتن و کمترین مقدار را رقم طارم زنجان به میزان 37/8 ، 29/9 و 03/32 نیوتن داشتند. در طول دوره انبارداری بین صفات درصد مواد جامد محلول و ماده خشک همبستگی قوی مثبت معنی دار (r=0.84) و رابطه رگرسیونی خطی y=-2.472 + 1.424x و همچنین بین صفات سفتی بافت ارقام و درصد جوانه زنی و پوسیدگی همبستگی منفی (r = -.592) و رابطه رگرسیونی خطی y = 101.515-1.863xبه دست آمد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study on Quantitative and Qualitative Characters of Onion Cultivars and Determination of the Relation Between some Characters and Storability

نویسنده [English]

  • B. Rostam Foroudi
چکیده [English]

In order to recognize and select Iranian onion cultivars with the best quantitative and qualitative characters such as yield, neck thickness, size, form, number of scales, storability, dry matter, total soluble solide, firmness and determine the relation of some characters on storability, this experiment was conducted at Karaj in 1999-2000. Field experiment was carried out based on Randomize Complete Block Design with four replications and five treatments Ghermez Azarshahr, Sefide Kashan, Sefide Qhom, Tarom Zanjan and Dorche Isfehan onion cultivars. For determination of the storage ability of Onion cultivars, a study was carried out in a factorial experiment based on completely randomized design with three replications in common storage conditions. Factors were cultivars with five levels and dates with eight levels. In a period of four months at 15 days interval, (8 distinct dates) losses were measured according to percentage of weight loss, sprouting and rotting. The rate of changes of some traits such as total soluble solids (T.S.S), dry matter (Dm), bulb firmness were also determined during storage. Results showed that in field experiment, the highest and lowest yields were obtained from Sefide Qum cultivar (60.82 tha-1) and Dorche Isfehan (32.03 tha-1) respectively. Sefide Qum cultivar had the lowest percentages of weight loss, sprouting and rotting during storage (15.33% and 11.72% respectively), which were not significantly different from those of Germez Azarshahr and Dorche Isfehan. Tarom zanjan cultivar had the highest weight loss, and Sefid Kashan had the highest bulb sprouting and rotting during storage period (23.06% and 55.46%, respectively). In storage period, some qualitative characters such as dry matter and total soluble solids increased slightly, but bulb firmness decreased. Sefid Qum cultivar had the highest total soluble solids, dry matter and bulb firmness (9.81%, 11.8%, 39.19 N, respectively), and Tarom Zanjan the lowest (8.37%, 9.29%, 34.3 N, respectively). A highly significant positive correlation (r =0.84) and linear regression equation (y = -2.472 + 1.424x) was found between total soluble solids and dry matter of bulbs. During storage, a significant negative correlation of (r = -0.592) and linear regression equation (y=101.515-1.863x) was found between bulb firmness and sprouting and rotting

کلیدواژه‌ها [English]

  • Onion
  • Cultivars
  • yield
  • quality
  • storage loss
  • bulb sprouting and rotting
  • total soluble solid
  • bulb firmness