تجزیه پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ های زمستانه کلزا (.Brassica napus L)

نویسندگان

چکیده

وجود اثر متقابل ژنوتیپ xمحیط ایجاب می کند که عملکرد ژنوتیپ ها در دامنه وسیعی از شرایط محیطی مورد ارزیابی قرار گیرند تا اطلاعات حاصل بتواند کارایی مربوط به گزینش و معرفی آنها را افزایش دهد. به این منظور عملکرد دانه 24ژنوتیپ زمستانه کلزا در نه منطقه سرد و معتدل سرد کشور در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار و به مدت دو سال زراعی 80-1379 و 81-1380 مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه واریانس مرکب با فرض ثابت بودن اثر ژنوتیپ ها و تصادفی بودن اثر سال ها و مکان ها انجام شد. نتایج نشان داد بین ژنوتیپ های مورد آزمایش تفاوت معنی داری از نظر عملکرد دانه وجود دارد. به استثنای اثر متقابل ژنوتیپ x سال که معنی دار نگردید، بقیه اثرهای متقابل معنی دار بود. برای تعیین ژنوتیپ های پایدار و پر محصول، تجزیه پایداری با استفاده از روش های ابرهارت وراسل، ضریب تغییرات ژنوتیپی، اکووالانس ریک ، واریانس پایداری شوکلا و ضریب رگرسیون فینلی و ویلکینسون انجام شد. در روش ابرهارت و راسل، اثر متقابل ژنوتیپ x محیط (خطی) معنی دار بود که بیانگر برازش مناسب مدل رگرسیونی می باشد، بنابراین ژنوتیپ ها بر اساس شیب خط رگرسیونی،متوسط عملکرد دانه و نیز انحراف از خط رگرسیون گروه بندی و ژنوتیپ های SLM046 وParade به ترتیب با میانگین عملکرد دانه 3.43 و 3.34 تن در هکتار با سازگاری خیلی خوب در تمام محیط ها به عنوان ژنوتیپ های مطلوب انتخاب شدند. به کارگیری سایرروش های تجزیه پایداری (ضریب تغییرات ژنوتیپی، واریانس پایداری شوکلا و اکووالانس ریک) نیز ژنوتیپ های Parade، SLM046، Fornax، Licord وColvert را به عنوان ارقام پایدار و سازگار معرفی کردند که تا حدودی موید نتایج حاصل از روش ابرهارت و راسل بود

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Yield stability analysis of winter canola (brassica napus l.) Genotypes

نویسندگان [English]

  • F. Javid Far
  • M. H. Alemkhomaram
  • H. Amiri Oghan
  • S. Azizinia
چکیده [English]

Presence of genotype x environment interaction necessitates evaluation of genotypes in a wide range of environments to find desirable genotypes. Twenty four winter canola (Brassica napus L.) genotypes were evaluated in nine cold and temperate regions in 1999-2000 and 2000-2001 cropping seasons using a randomized complete block design with four replications. After homogeneity test for error variances, combined analysis of variance was performed assuming genotype effect as fixed, and years and locations effects as random. Effect of genotype was highly significant. Except the genotype x year interaction effect which was non-significant, other interaction effects were highly significant. The statistical methods that used for measuring yield stability were Eberhart and Russell's deviation from regression parameter, coefficient of variation (C.V.), Wricke's ecovalence , Shokla's stability variance and Finlay and Wilkinson regression coefficient. Analysis of the grain yield by the method of Eberhart and Russell showed significant difference for the genotype x environment (linear) interaction. According to the classification of genotypes based on the mean of grain yield, coefficient of regression and deviation from regression, genotypes SLM046 and Parade with 3.43 and 3.34 tha-1 of grain yield, respectively and with well adaptability in all environments, were selected as desirable genotypes. Meanwhile, using other stability analysis methods (coefficient of variation, Shokla's stability variance and Wricke 's ecovalence) introduced genotypes such as Parade, SLM046, Fornax, Licord and Colvert as more stable and adaptable genotypes which already confirmed the results obtained from Eberhart and Russell's methods

کلیدواژه‌ها [English]

  • Winter canola
  • Stability parameters
  • genotype x environment